Artikel 1 - Toepassingsgebied standaardbepaling

De bepalingen van deze cao zijn van toepassing op alle werknemers in dienst van architectenbureaus.

Artikel 2 - Definities standaardbepaling

In deze cao wordt verstaan onder:

1. architect
   Als in de cao wordt gesproken over architect, dan wordt daarmee bedoeld de persoon c.q. ontwerper die architectenwerkzaamheden uitvoert. De titel architect mag alleen gevoerd worden na inschrijving in het architectenregister. 
   
   
2. architectenbureau
   

   Een architectenbureau verricht architectenwerkzaamheden. Een bureau mag de titel architect in of bij de bureaunaam alleen voeren als ten minste de helft van het bestuur als architect staat ingeschreven in het architectenregister. 
   De cao is ook van toepassing op werknemers van bureaus die niet de naam architectenbureau voeren maar wel voldoen aan de criteria zoals opgenomen in artikel 2 lid c.

3. architectenwerkzaamheden
   1. Het ontwerpen van gebouwen of van vernieuwingen, veranderingen, uitbreidingen of restauraties van gebouwen in de ruimste zin van het woord,
      
      en/of
      
      
   2. Het in een juridische en/of organisatorische constructie met de onder 1 genoemde werkzaamheden in overwegende mate verrichten van een of meerdere van de volgende activiteiten:
      

      -het maken van het bestek
      -het maken van bouwvoorbereidingstekeningen
      -het maken van de begroting
      -het verrichten van werkzaamheden die voortvloeien uit het uitvoeringscontract
      -het maken van uitvoeringstekeningen
      -het voeren van de directie en projectmanagement
      -het verrichten van de oplevering
      -het verrichten van (voor)onderzoek, planvorming en gebiedsontwikkeling
      -het maken van onderhouds- en beheersplannen
      -het geven van architectonisch/bouwkundig advies
      -het verrichten van andere werkzaamheden in samenhang met de hiervoor onder 1 en 2 genoemde werkzaamheden.

4. beroepservaringperiode
   De tweejarige beroepservaringsperiode zoals bedoeld in de Wet op de Architectentitel en uitgewerkt in de Regeling Beroepservaringperiode.
   
   
5. cao à la carte 
   Mogelijkheid voor werknemer in overleg met de werkgever om salaris(componenten) voor bepaalde doelen in te zetten.
6. buitenwerkingstelling ketenbepaling
   Het maximum aantal overeenkomsten en/of de duur van de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd zoals bedoeld in artikel 7:668a van het Burgerlijk Wetboek kan met ten hoogste twee jaar uitgebreid worden voor arbeidsovereenkomsten met werknemers die ook studeren aan de Academies van Bouwkunst.
   
   
7. bijlage
   Elke bijlage is een integraal onderdeel van de cao waarin artikelen en/of onderwerpen uit de cao nader worden uitgewerkt.
   
   
8. bureau-intermediair
   Vertegenwoordigt werknemers op het architectenbureau als er geen medezeggenschap is gekozen in de vorm van een ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging. Als dat wel het geval is maakt de bureau-intermediair deel uit van de medezeggenschap. De bureau-intermediair wordt door de collega’s gekozen.
   
   
9. feestdagen
   De feestdagen met salarisdoorbetaling zijn: Nieuwjaarsdag, Tweede Paasdag, Hemelvaartsdag, Tweede Pinksterdag, Eerste en Tweede Kerstdag, Koningsdag, 5 mei in lustrumjaren. Deze dagen komen boven op het verlof zoals genoemd in artikel 36 cao.
   
   
10. fulltime
    Een fulltime werkweek bestaat uit 40 uur.
    
    
11. gesprekscyclus
    Jaarlijkse functionerings- en/of beoordelingsgesprekken tussen werkgever en werknemer met aandacht voor de invulling van en afspraken over de persoonlijke ontwikkeling, opleiding en scholing van werknemer in relatie tot werk en loopbaan.
    
    
12. goed werkgever- en werknemerschap
    Werkgever en werknemer stellen zich op als goed werkgever en goed werknemer zoals bedoeld in het Burgerlijk Wetboek artikel 7:611 en zoals opgenomen in de BNA-gedragscode Verantwoordelijkheid, Integriteit en Professionaliteit (VIP).
    
    
13. functie-indeling architectenbureaus
    Het functiehuis architectenbureaus is vanaf 1 januari 2024 het ijkinstrument om functies te beschrijven en in te schalen. Het functiehuis is onderdeel van de cao. De bijbehorende salarisschalen staan in de cao.
    
    
14. inzetbaarheidskosten
    Met de transitievergoeding verrekenbare kosten in overleg met de werknemer gemaakt ter bevordering van zijn/haar bredere inzetbaarheid. Functiegerelateerde (opleidings)kosten worden niet verrekend met de transitievergoeding.
    
    
15. jaaruren
    De in de arbeidsovereenkomst vastgelegde uren berekend voor een kalenderjaar (of berekend voor de contractperiode, indien korter dan een kalenderjaar) die flexibel kunnen worden ingezet.
    
    
16. keuzebepaling
    Bepaling die het mogelijk maakt voor werkgever en werknemers vakantie collectief vast te stellen en verlofdagen collectief op te nemen.
    
    
17. medezeggenschap
    De invloed (door middel van inspraak en adviesrecht) die werknemers hebben op besluiten van werkgever over arbeidsomstandigheden, arbeidsrelaties en de organisatie zoals nader uitgewerkt in bijlage 1 van deze cao.
    
    
18. minimumbepaling
    Van een minimumbepaling kan niet ten nadele van werknemer worden afgeweken.
    
    
19. opdrachtnemer in de zin van deze cao
    Een natuurlijke persoon die voor eigen rekening en risico werkzaamheden verricht voor een architectenbureau op basis van een tarief dat ten minste 150% van het bruto-uurloon aangevuld met 8% vakantietoeslag bedraagt voor vergelijkbare werkzaamheden van werknemers in vergelijkbare omstandigheden.
    
    
20. overwerk
    Arbeid door werknemer verricht op verzoek van en in afstemming met werkgever boven de arbeidsduur die in zijn arbeidsovereenkomst is vastgesteld.
    
    
21. salaristrede
    Het salarisniveau binnen een salarisschaal.
    
    
22. stagiair
    De leerling of student die in het kader van zijn/haar opleiding ervaring opdoet op de werkvloer. De stageregeling voor architectenbureaus is van toepassing, opgenomen in bijlage 6.
    
    
23. standaardbepaling
    Van toepassing op werkgever en werknemers. Afwijking hiervan is niet toegestaan.
    
    
24. transitiekosten
    Kosten van maatregelen in verband met het eindigen, of niet voortzetten van de arbeidsovereenkomst, die gericht zijn op het voorkomen van werkloosheid of het bekorten van de periode van werkloosheid.
    
    
25. transitievergoeding
    De ontslagvergoeding waarop werknemer volgens de wet (minimaal) recht heeft bij ontslag of het niet verlengen van zijn arbeidsovereenkomst. Er is geen recht op transitievergoeding bij ontslag wegens het bereiken van de pensioen- of AOW-gerechtigde leeftijd.

z1.werkgever
    Het architectenbureau dat met werknemer een arbeidsovereenkomst heeft afgesloten.

z2. werknemer
     Degene die op basis van een arbeidsovereenkomst in dienst van de werkgever
     werkzaamheden verricht in ruil voor een financiële beloning.

Artikel 3 - Medezeggenschapstandaardbepaling

1. Met het begrip medezeggenschap wordt de invloed samengevat die werknemers hebben op besluiten binnen een organisatie door middel van inspraak en adviesrecht. De medezeggenschap is wettelijk geregeld.

2. Inspraak en advies betreffen in ieder geval onderwerpen die het personeel direct raken zoals werktijden, arbo en ook thuiswerken.

3. In bijlage 1 worden vormen van medezeggenschap toegelicht en worden de onderwerpen benoemd waarvoor in deze cao is bepaald dat de werkgever verplicht is de medezeggenschap bij een besluit te betrekken.

Artikel 4 - (Het voorkomen van) personeelsinkrimping als gevolg van bedrijfseconomische omstandighedenstandaardbepaling

1. Werkgever kan als gevolg van bedrijfseconomische omstandigheden tijdelijk afzien van een loonstijging, zoals genoemd in artikel 22 en 23, als aan de volgende voorwaarden is voldaan:
   
   1. het niet toekennen van de in de cao opgenomen loonstijging geldt voor alle werknemers. De maatregel is bedoeld om verlies van arbeidsplaatsen zoveel mogelijk te voorkomen en moet worden aanvaard door 4/5e deel van werknemers die er door worden getroffen.
   2. de medezeggenschap moet met dat besluit schriftelijk instemmen.
   3. werkgever moet vervolgens - onder overlegging van die instemming - schriftelijk dispensatie vragen aan cao-partijen van de verplichting tot het betalen van de desbetreffende loonstijging, alvorens de maatregel kan worden ingevoerd. Het dispensatieverzoek wordt inhoudelijk onderbouwd ingediend bij Stichting Fonds Architectenbureaus (SFA) conform het gestelde in bijlage 2 van deze cao.
   4. per loonstijging zoals genoemd in artikel 22 van deze cao dient een schriftelijk verzoek om dispensatie ingediend te worden conform het in dit artikellid gestelde.
   5. De dispensatie wordt voor maximaal 12 maanden verleend.

2. Als binnen een kwartaal ten minste 10% van de arbeidsplaatsen binnen een bureau verdwijnt of dreigt te verdwijnen als gevolg van werkvermindering, informeert werkgever vooraf de medezeggenschap.

Artikel 5 - Algemene ontheffingsbepalingstandaardbepaling

Wanneer strikte toepassing van de bepalingen van deze cao leidt tot onbillijkheden van doorslaggevende aard, zijn cao-partijen bevoegd om desgevraagd ontheffing te verlenen van een of meer van deze bepalingen. Een verzoek hiertoe moet worden ingediend bij SFA, zie bijlage 2.

Artikel 6 - Hardheidsclausulestandaardbepaling

Een werknemer of werkgever die voor de overgang naar deze cao viel onder de werking van de cao voor architectenbureaus van 1 maart tot en met 31 december 2023 en de overgang naar de huidige cao als een dusdanige verslechtering in de arbeidsvoorwaarden ervaart, dat deze als kennelijk onredelijk moet worden beschouwd kan zich wenden tot cao-partijen met het verzoek zich over die kwestie uit te spreken. Een verzoek wordt ingediend bij SFA.

Artikel 7 - Duur, wijziging en opzegging caostandaardbepaling

1. Deze cao is aangegaan voor de periode van 1 januari tot en met 31 december 2024.
2. Deze cao wordt telkens voor één jaar stilzwijgend verlengd, tenzij één der partijen uiterlijk drie maanden voor het tijdstip waarop deze cao eindigt schriftelijk aan de andere partijen te kennen heeft gegeven dat zij de cao wil doen eindigen of wijzigingen wenst in een of meer bepalingen, zodat zij in gewijzigde vorm kan worden voortgezet.
3. Als de cao is opgezegd, blijven de bepalingen van de afgelopen cao tot ten hoogste 12 maanden van kracht in de periode dat onderhandelingen over een nieuwe cao plaatsvinden.

Artikel 8 - Stichting Fonds Architectenbureaus (SFA)standaardbepaling

1. SFA is een paritaire organisatie, waarin alle partijen bij deze cao zijn vertegenwoordigd. SFA onderneemt activiteiten met als doel architectenbureaus en hun werknemers zo goed mogelijk te faciliteren en informeren over arbeidsvoorwaarden, -markt en -omstandigheden. SFA voert het secretariaat voor cao-partijen en voor de Geschillencommissie Arbeidszaken Architectenbureaus, zie bijlage 3. De geschillenregeling is nader uitgewerkt in bijlage 4. SFA is daarnaast in een adviserende en ondersteunende rol betrokken bij de bezwaar- en beroepsprocedure functie-indeling (zie bijlage 5).

2. Er is een Collectieve Arbeidsovereenkomst inzake Fonds Architectenbureaus. De statuten en het reglement van SFA maken daar integraal deel van uit.

3. Op grond van de in lid 2 genoemde cao zijn werkgevers die onder de werkingssfeer van de Cao voor Architectenbureaus vallen of vrijwillig zijn aangesloten bij het Pensioenfonds Architectenbureaus, een jaarlijkse bijdrage verschuldigd aan SFA.

4. Deze bijdrage wordt in principe jaarlijks geïndexeerd op basis van de consumentenprijsindex (CPI). De hoogte van de bijdrage wordt jaarlijks vastgesteld door cao-partijen vertegenwoordigd in het bestuur van SFA.

5. Als gevolg van de in lid 3 genoemde bijdrage kunnen alle werkgevers en werknemers in de branche gebruik maken van de diensten van SFA. Twee voorbeelden worden hier in het bijzonder genoemd:
   
   1. Werknemer en werkgever kunnen individueel of gezamenlijk SFA vragen voorleggen over interpretatie of toepassing van de cao(-bepalingen) of over de uitvoering van de individuele arbeidsovereenkomst waarop de cao van toepassing is.
   2. Werkgever en werknemer kunnen een beroep doen op SFA voor bemiddeling (mediation) indien zij het niet eens kunnen worden over de arbeidsvoorwaarden of de uitleg en/of toepassing van de cao in hun arbeidsrelatie.
   3. Werkgever en werknemer kunnen bij SFA een verzoek indienen tot ontheffing van cao-bepalingen op grond van artikel 5 van deze cao.

Artikel 9 - Geschillenregelingstandaardbepaling

1. Er is een Geschillencommissie Arbeidszaken Architectenbureaus. Daarnaast kent de cao een bezwaar- en beroepsprocedure functie-indeling op basis van ORBA (zie cao-artikel 19 lid 6 en bijlage 5).
2. Werkgever en werknemer kunnen de geschillencommissie inschakelen in geval van:
   
   1. een geschil over uitleg of toepassing van de cao;
   2. interpretatieverschillen tussen werkgever en werknemer inzake overwerk;
   3. onduidelijkheid over de juridische status van de arbeidsrelatie (werknemer of opdrachtnemer).
3. De uitspraak van de geschillencommissie heeft de kracht van een bindend advies:
   
   1. als werkgever en werknemer daar op vrijwillige basis beiden om verzoeken; 
   2. als opdrachtgever en opdrachtnemer zich tot de geschillencommissie wenden bij een geschil over de uitleg van artikel 18 lid 3.
4. De samenstelling, werkwijze, bevoegdheden en kosten van de geschillencommissie zijn geregeld in de geschillenregeling die is opgenomen in bijlage 4.
5. De bezwaar- en beroepsprocedure bij een verschil van mening over de functie-indeling van de werknemer en/of over de financiële waardering is opgenomen in bijlage 5.